W województwie podkarpackim
nieopodal drogi z Krosna do Sanoka znajduje się wieś Haczów. Z pozoru nie różni się ona od innych okolicznych miejscowości, ale gdy przyjrzymy się jej bliżej to zauważymy jednak, że jest ona wyjątkowa.
W samym jej centrum znajduje się przepiękny gotycki Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Michała Archanioła, który to w 2003 r. wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
To, że kościół ten jest niesamowity widać na pierwszy rzut oka, ale niewiele osób wie, że jest to największy gotycki drewniany budynek sakralny w całej Europie.
Należy również dodać, że jest jednocześnie najstarszym kościołem drewnianym konstrukcji zrębowej w Polsce.
Wszystko to sprawia, że każdy turysta będąc w okolicy musi obligatoryjnie udać się do Haczowa. Takie perełki wśród zabytków, u nas w Polsce, spotykamy stosunkowo rzadko, dlatego też zwiedzanie tego typu obiektów jest niesamowitym i niezapomnianym przeżyciem.
Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP
został zbudowany najprawdopodobniej w 1388 r. Pierwotnie był budowlą bezwieżową o konstrukcji zrębowej z podwaliną na kamiennej podmurówce. Części prezbiterialnej, która mieściła ołtarz główny, była zwrócona ku wschodowi. W 1624 r. oraz w latach 1784-1789 nastąpiła jego znaczna rozbudowa.
W tym też czasie powstała okazała, choć nieproporcjonalna do wysokiego dachu wieża.
Natomiast w 1784 r. została wzniesiona kaplica Matki Bożej, w której umieszczono słynącą z różnorodnych łask figurę Matki Bożej Bolesnej, która to pochodzi z ok. 1400 r. i mierzy 70 cm.
Zawiera ona w sobie wątki ikonografii pasyjnej. Figura wykonana z drewna lipowego przedstawia Matkę Bożą Bolesną, która trzyma na kolanach martwe ciało Pana Jezusa. Tradycja głosi, iż figurę tę przyniosły wody rzeki Wisłok, a mieszkańcy Haczowa przygarnęli ją i umieścili w świątyni.
W zamian za dobroduszność Maria odwdzięczyła się im w postaci szczególnej opieki nad miejscowym ludem. Ogromne szczęście spotkało całą haczowską wieś, gdy 10 czerwca 1997 roku, podczas szóstej pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do ojczyzny odbyła się koronacja Matki Bożej Bolesnej. 19 dni później odbyła się intronizacja ukoronowanej Piety Haczowskiej. Uroczystości przewodniczył Prymas Polski kard. Józef Glemp.
Wnętrze kościoła nie ulegało przez lata większym zmianom. Ściany dekorowane są polichromią, a najstarszymi elementami, choć niestety tylko fragmentarycznie zachowanymi, są tzw. zacheuszki czyli krzyże konsekracyjne. Pochodzą one jak się przypuszcza z połowy XV wieku.
Na ścianach kościoła zachowały się spore fragmenty przepięknej monumentalnej dekoracji figuralnej i ornamentalnej, która pochodzi z 1494 r.
Ciekawostką jest również fakt, że kościół znalazł się na wizerunku monety 2 złotowej i 20 złotowej, które zostały wyemitowane przez Narodowy Bank Polski 13 września 2006 r. W ten sposób doceniono jego znaczenie dla Polski, a wielu naszych rodaków dowiedziało się o jego istnieniu. Należy pokreślić, że nie każda budowla czy to sakralna czy świecka może doznać takiego zaszczytu.